Ultrazvučni pregledi u trudnoći

Dr Mirjana Marković, specijalista ginekologije i akušerstva za Bebologija portal otkriva kada se rade ultrazvučni pregledi i od čega zavisi broj pregleda tokom trudnoće.

Trudnoća bez komplikacija zahteva rutinske preglede prema kalendaru ultrazvučnih pregleda, dok rizičnije trudnoće zahtevaju učestalije preglede. Rutinski ultrazvuk omogućava praćenje razvoja trudnoće kroz vitalnost ploda, grafikone fetalnog rasta, razvoj posteljice, količine plodove vode. U prvom trimestru ultrazvučno se može videti broj krvnih sudova u pupčanoj vrpci, anatomija ekstremiteta, postojanje očnih sočiva, određivanje srčane frekvence ploda, anatomija i morfologija abdominalnih organa.
UZ pregled je potpuno bezbedna metoda i ne nosi rizike za trudnicu i plod, naglašava doktorka Mirjana.

KALENDAR ULTRAZVUČNIH PREGLEDA U TRUDNOĆI

• Pri izostanku menstruacije radi se prvi ultrazvučni pregled za dijagnostifikovanje eventualne materične ili vanmaterične trudnoće, vitalnost ploda i starost trudnoće.
• Između 11. i 14. nedelje radi se ultrazvučni pregled pomoću kojeg se proveravaju parametri poput postajanja i dužine nosne kosti, debljine vratnog nabora i protok u Ductusu veonosus-u 

Nakon navršene 10. nedelje trudnoće preporučuje se NIPT. Neinvazivni prenatalni test (NIPT) je skrining test za odredjivanje genetskih anomalija u ranom periodu trudnoće. Namenjen je kod jednoplodnih i kod blizanačkih trudnoća. Preporuka Bebologije je Bio Save Qualified prenatalni test, a više informacija o Qualified prenatalnom testu možete pronaći OVDE.

• Ukoliko je trudnica propustila prethodni ultrazvučni pregled, od 15. do 16. nedelje je potrebno obaviti ultrazvučni pregled kojim se meri protok krvi kroz uterine arterije kolor doplerom, razvoju i vitalnosti ploda, lokalizaciji posteljice, količini plodove vode, dužine grlića materice (najkasnije do 22. nedelje) i stanje unutrašnjeg materičnog ušća. 
• Između 19. i 24. nedelje radi se ekspertski ultrazvuk, kojim se utvrđuje detaljna anatomija ploda, pozicija ploda u materici, pregled srca, prati se dinamika rasta ploda, količina plodove vode, kao i mesto i razvoj posteljice. 
• U trećem trimestru, u 28, 34. i 38. nedelji, ultrazvučnim pregledom se i dalje prati rast ploda, očekivana masa ploda, prezentacija ploda tj. kojim delom definitivno plod prednjači, zrelost i položaj posteljice, količina plodove vode i kolor dopler krvnih sudova ploda.

EKSPERTSKI ULTRAZVUK U TRUDNOĆI
Ekpertski ultrazvuk je detaljan ultrazvučni pregled koji vrši licencirani ginekolog i izuzetno je važan za ranu dijagnostiku anomalija ploda. Obavlja se najčešće između 20. i 24. nedelje trudnoće. 
Ekspertski ultrazvuk se obavlja na modernim ultrazvučnim aparatima koji imaju kolor dopler, 3D, 4D prikaze, koji omogućavaju vrlo detaljan pregled svih organa ploda.

U okviru ekspertskog ultrazvuka, analiziraju se: 

• Anatomske i morfološke osobine: spoljašnji kompletni izgled ploda, deformiteti lica (npr. zečja usna), kičmenog stuba i ekstermiteta, izgled moždanih struktura, stomačnih organa (prisustvo želuca, oba bubrega, dijafragme, mokraćne bešike) i kontinuitet trbušnog zida.
• Fetalna ehokardigrafija koja podrazumeva detaljan pregled srca, krvnih sudova, protoka krvi i provera srčane radnje.
• Funkcionalnost, struktura i pozicija posteljice i količine plodove vode.

4D ultrazvuk

4D ultrazvuk je najsavremeniji medicinsko-dijagnostički pregled koji pruža mogućnost da vidimo celokupnu morfologiju bebe u trodimenzionalnom prikazu, kao i pokrete ploda, odnosno prikaz trodimenzionalne slike visokog kvaliteta u realnom vremenu.
4D se radi zbog ranog otkrivanja patologija trudnoće,  analize njegovog razvoja i eventualnih morfoloških anomalija. Može se raditi u bilo kom delu trudnoće, međutim njegov najveći medicinski značaj je u okviru kontrolnog ultrazvuka oko  12. nedelje trudnoće i u okviru ekspertskog ultrazvuka, oko 22. nedelje. 
Ultrazvuk se vrši abdominalnom sondom, u trajanju od 15 do 30 minut, uz praznu mokraćnu bešiku. Da bi pregled bio uspešan, potrebno je da plod bude dovoljno velik, da je u dobroj poziciji, dovoljno odmaknut od zida materice i posteljice i da ima dovoljno plodove vode.

Kolor dopler (Color doppler)
Kolor dopler je savremena ultrazvučna dijagnostika kojom se precizno meri protok krvi u krvnim sudovima materice (uterine arterije) i ploda. Zajedno sa ultrazvukom ima esencijalni značaj za dijagnozu i praćenje trudnoće. 
Pregled se vrši ultrazvučnom sondom (abdominalno ili transvaginalno). Kolor dopler je potpuno neškodljiva i bezbolna metoda za majku i plod. Od samog početka, kolor doplerom registrujemo srčanu radnju, a na svakom narednom pregledu, protok krvi kroz srce i pupčanik. U poslednjem trimestru prati se protok krvi kroz pupčanik, srednju moždanu arteriju i druge krvne sudove. 
Prikazivanje krvnih sudova u trudnoći omogućava otkrivanje nekih razvojnih poremećaja ploda, da li krvotok kroz posteljicu obezbeđuje pravilno napredovanje ploda, kao i da li majka boluje od bolesti koja neposredno ugrožavaju tok trudnoće. Koristi se i kod sumnje na postojanje interblizanačke transfuzije i sumnje na malokrvnost bebe kod Rh inkompatibilije (neslaganje Rh faktora majke i ploda).

by: Bebologija